اعدام و اهداف مجازات‌ها

نوع مقاله : مقاله علمی تخصصی

نویسنده

مرکز مطالعات

چکیده

«اعدام» (مجازات سلب حیات) یکی از سخت‌ترین مجازات‌هاست که موافقان و مخالفانی دارد. مخالفان مجازات اعدام معتقدند اعدام برای تنبیه مجرم روش مناسبی نیست؛ چرا که اولاً در کاهش جرم‌ها ‌مؤثر نبوده است؛ دوم آنکه با عدالت منافات دارد؛ ‌از سوی دیگر فرصت جبران و اصلاح را از مجرم می‌ستاند و با وظیفه اخلاقی قاضی که بازگرداندن مجرم به زندگی درست است، منافات دارد؛ علاوه بر آن نفعی برای دیگر مردم جامعه ندارد.
مخالفان لغو اعدام معتقدند اهدافی مانند تشفّى خاطر بزه‌دیده؛ اجراى عدالت؛ حفظ نظم اجتماع؛ جنبه‌هاى بازدارندگى از اهداف مجازات‌هاست که طرفداران لغو اعدام آن را نادیده انگاشته‌اند. این گروه از یک‌سو ادعای منافات مجازات اعدام با عدالت را ادعایی بی‌دلیل می‌دانند و از طرفی بیان می‌کنند لغو اعدام در برخی از کشورها، تجربه موفقی نبوده است؛ مضافاً اینکه معتقدند ضررهای حاصل از کنار گذاردن برخی از مجازات‌های سنگین در مواردی جبران‌ناپذیر است.
نظام کیفری اسلام علاوه بر استفاده از قدرت بازدارندگی مجازات‌های حدی، مؤلفه‌های دیگری مانند «عفو»، «توبه» و ‌«دیه» به جای قصاص، را پیش‌بینی و پیشنهاد کرده است که این نظام کیفری را انعطاف‌پذیر کرده و اجرای مجازات اعدام را کاهش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها