رهیافتی به منظومه فکری مقام معظم رهبری(مدّ ظله العالی) در حوزه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (5)

ارتباط مؤثر، ارتباطی است که در فرایند آن، پیام با قوت و کمال به ذهن گیرنده پیام منتقل شود. شکل‌گیری این فرایند، مستلزم رعایت اصول و روش‌های خاصی است که در غیاب هریک، انتقال پیام با اخلال جدی روبه‌رو شده و پیام به صورت ناقص یا تحریف شده به مخاطب منتقل می‌شود. از آنجا که هدف اصلی انتقال پیام، رساندن آن به مخاطب و تغییر وضعیت فکری، انگیزشی و رفتاری اوست، عنصر مخاطب از اهمیت بیشتری در این فرایند برخوردار است. در قرآن کریم و روایات اهل‌بیت(علیهم السلام) نیز به موضوع مخاطب‌شناسی توجه ویژه‌ای شده و ضمن اینکه خود به مسئله‌ مخاطب توجه داشته و به فراخور ویژگی‌های منحصر بفرد یا عمومی مخاطبان با آنان سخن گفته‌اند، در این راستا توصیه‌های فراوانی هم مطرح کرده‌اند. توجه به سن، جنس، جنسیت، شغل، سطح تحصیل، نیازها، آگاهی‌ها، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و سیاسی، سطح توانمندی شناختی، فرهنگ عمومی و اختصاصی مخاطب و غیره همواره باید مورد توجه مبلغان و عالمان دینی و مصلحان اجتماعی قرار گیرد. بهره جستن از تکنیک‌ها و روش‌های هنری، روانشناختی و توجه به زمان، مکان و مقتضای حال مخاطبان و سخن گفتن با زبان آنان و تبیین معارف دینی با زبان علم و تفکر مخاطبان، خوش‌رویی، خوش اخلاقی، خلوص نیت، صداقت، تواضع، انتقادپذیری و آمادگی برای اصلاح اشتباهات از جمله مسائلی است که در موضوع مخاطب‌شناسی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در قامت استراتژیست ارشد انقلاب اسلامی همواره به مبحث تبلیغ مؤثر دینی و ارتباط سودمند مبلغان و عالمان دینی با اقشار مختلف توجه داشته و توصیه‌های مهم و سودمندی را ارائه کرده‌اند. آنچه در پی می‌آید بخشی از سخنان معظم له درباره اهمیت توجه به مخاطب در عرصه تبلیغ دینی و پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و شبهات آحاد گوناگون جامعه است.