انقلاب اسلامی؛ مُهر پایانی بر نظام پادشاهی در ایران و ارزش‌های آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی نظام سلطنتی، ملت ایران فصل جدیدی در تاریخ سیاسی کشور خویش آغاز کردند که مهم‌ترین مؤلفه آن، پایان نظام چندهزارساله شاهنشاهی است، انقلاب اسلامی تنها حکایت از سقوط یک رژیم و حکومت ندارد؛ بلکه نشان از فروپاشی باورهایی است که سالیانی در فرهنگ سیاسی کشورمان جاخوش‌کرده و بلکه برای برخی به‌عنوان یک انگاره مقدس به شمار می‌آمد؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعۀ کتابخانه‌ای به بررسی این موضوع پرداخته است. انقلاب اسلامی ایران نشان داد همان‌گونه که شاه رفتنی است، فرهنگ سلطنت و پادشاهی و نیز انگاره‌های آن نیز رفتنی است، چنان‌که خداوند می‌فرماید: «إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا»؛ انقلاب اسلامی هم درواقع انقلابی بنیان‌افکن بود که تمامی این انگاره‌های باطل را دستخوش تغییر و تحول بنیادین قرار داد.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن‌کریم.

    نهج‌البلاغه.

    1. آقابخشی، علی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار، 1383.
    2. احمدوند، شجاع و احمدرضا بردبار، «فیلسوف شاه افلاطونی و شاه آرمانی در ایران باستان»، فصلنامۀ پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شمارۀ هجدهم، پاییز 1395، ص9ـ34.
    3. احمدوند، شجاع و روح‌الله اسلامی، اندیشۀ سیاسی در ایران باستان، تهران: سمت، 1397.
    4. ازغندی، علیرضا، تحولات سیاسی اجتماعی ایران، تهران: سمت، 1379.
    5. اسماعیلی، حمیدرضا، انقلاب و فرهنگ سیاسی ایران، تهران: سوره مهر، 1390.
    6. بیل، جیمز آلن، سیاست در ایران، ترجمۀ علی مرشدی‌زاد، تهران: اختران، 1387.
    7. پهلوی، محمدرضا، مأموریت برای وطنم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1347.
    8. جامی، مهدی، سایت تلویزیون میهن: http://mihantv.com 19/12/1396.
    9. جعفرپور، رشید، فرهنگ سیاسی در ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1389.
    10. جوان‌آراسته، حسین، مبانی حکومت اسلامی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1382.
    11. حاجیلری، عبدالرضا، کنکاشی در تغییر ارزش‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قم: معارف، 1380.
    12. حسینی‌خامنه‌ای، سیدعلی، شب ظلمانی شاهنشاهی، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، 1394.
    13. خواجه نظام‌الملک، سیاست‌نامه، تهران: مرکز، 1399.
    14. راش، مایکل، جامعه و سیاست، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: سمت، 1377.
    15. راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: امیرکبیر، 1354.
    16. طلوعی، محمود، فرهنگ جامع سیاسی، تهران: علم، 1377.
    17. فردوست، حسین، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران: اطلاعات، مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1373.
    18. کریستین سن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، چاپ‌دوم، تهران: نگاه، 1387.
    19. مددپور، محمد، «آیین فرهی شهریاری و دین‌داری از ایران باستان تا ایران اسلامی»، مجموعه مقالات مؤلفه‌های هویت ملّی ایرانیان، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، 1381.
    20. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار (خدمات متقابل اسلام و ایران)، ج14، تهران: صدرا، 1368.
    21. موسوی‌خمینی، (امام) روح‌الله، صحیفۀ امام6، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی6، 1378.
    22. ــــــــــــــ، کلمات قصار امام6، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی6، 1372.
    23. ــــــــــــــ، ولایت‌فقیه، تهران: امیرکبیر، 1375.
    24. نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر، 1419ق.
    25. همایون‌کاتوزیان، محمدعلی، تضاد دولت و ملت، نظریۀ تاریخ و سیاست در ایران، روزنامۀ شرق، 15/5/1390.